+++
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΙΚΟΝΟΛΟΓΙΚΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΑΤΡΟΣ ΗΜΩΝ ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΚΩΝ/ΛΕΩΣ
...Ο Χριστός, ως σαρκωμένος Υιός και Λόγος του Θεού,
είναι φυσική απαράλλακτη Εικόνα του Θεού Πατέρα
ως προς την θεότητά του. Κατά την ανθρωπότητά του όμως
είναι φυσική Εικόνα της Θεοτόκου Αυτό σημαίνει ότι ο Χριστός,
ως προς την θεία φύση Του, ταυτίζεται ως Εικόνα
προς το πρωτότυπό Του, δηλαδή με τον Θεό.
Με βάση όμως την τριαδικότητα διαφέρει ως προς την υπόσταση,
αφού άλλη είναι η υπόσταση του Θεού Πατρός και άλλη
η υπόσταση του Υιού και Λόγου του Θεού.
Έτσι και με την Θεοτόκο ο Χριστός διαφέρει υποστατικώς,
ως προς την ανθρωπίνη φύση Του, αφού άλλα τα ιδιώματα
του Χριστού και άλλα της Θεοτόκου...
...Κατά τον άγιο Νικηφόρο, η τεχνητή Εικόνα «μίμημά εστι
του αρχετύπου». Έτσι η εικόνα δεν έχει δική της υπόσταση,
αλλά εξαρτάται από την πραγματικότητα του εικονιζομένου,
από την ομοιότητά της με το πρωτότυπο...
...Κατά τον άγιο Νικηφόρο, είναι σαφές ότι η τεχνητή Εικόνα
διατηρεί ζωντανό το πρωτότυπο στη μνήμη του πιστού.
Ο τρόπος με τον οποίο αποκαλύπτει η Εικόνα το εικονιζόμενο
είναι η ομοιότητα της εικόνας με το πρωτότυπο.
Η ομοιότητα αυτή αποτελεί ένα είδος σχέσης μεταξύ Εικόνας και πρωτοτύπου,
τα οποία, ενώ στη φύση τους είναι διαφορετικά,
ενοποιούνται στη μία μορφή που εικονίζεται...
...Συνεπώς η ομοιότητα Εικόνας και εικονιζομένου αποτελεί
το στοιχείο της ύπαρξης της τεχνητής Εικόνας.
Αυτό εξηγεί το γιατί οι τεχνητές Εικόνες της Εκκλησίας αποτελούν
την έκφραση της εμπειρίας της, όπως παρατηρεί ο άγιος Νικηφόρος με τη φράση:
«η Εικών ομοίωμα και εκτύπωμα όντων και υφεστηκότων εστί».
Τα πρωτότυπα των τεχνητών Εικόνων είναι πρόσωπα ιστορικά με συγκεκριμένα
χαρακτηριστικά, γιατί είναι πρόσωπα δοξασμένα στο σώμα της Εκκλησίας...
...Κατά τον άγιο Νικηφόρο, «τό είδωλον ανυπάρκτων τινών
και ανυποστάτων εστίν ανάπλασμα».
Είδωλο, σύμφωνα με τον Άγιο, είναι το ομοίωμα του ανυπάρκτου.
Η ιστορικότητα όμως των εικονιζομένων προσώπων και η ομοιότητα
των Εικόνων τους με αυτά αποτελούν δύο στοιχεία που αποκλείουν
τον ταυτισμό των τεχνητών Εικόνων με τα είδωλα.
Η τεχνητή Εικόνα «αμέσως επ' αυτά τα πράγματα ως παρόντα ήδη
τον νουν των ενορώντων προσάγει. Και εκ πρώτης θέας και εντεύξεως
τρανήν και επεξεργασμένην την γνώσιν τούτων παρέχεται».
Συνεπώς η τεχνητή Εικόνα πιστοποιεί τον ορατό χαρακτήρα
της Εκκλησίας. Είναι το κάτοπτρο της ιδίας της ζωής της...
...Ο Άγιος Νικηφόρος διατυπώνει ευκρινώς τη διαφορά
ανάμεσα στην Εικόνα και το αρχέτυπό της.
Όσοι δεν δέχονται αυτή τη διαφορά δίκαια μπορούν να ονομαστούν ειδωλολάτρες.
Όμως οι Εικόνες είναι φορείς αγιότητας, δεν έχουν καμμία σχέση με τα είδωλα
και ο σεβασμός προς αυτές δεν έχει λατρευτικό χαρακτήρα.
Τα είδωλα παριστάνουν ανύπαρκτα όντα, τα οποία έρχονται
στην ύπαρξη με την ειδωλική αναπαράστασή τους και εξαφανίζονται
όταν τα είδωλα καταστραφούν. Με τα είδωλα οι άνθρωποι δημιουργούν
ανύπαρκτους θεούς και θεοποιούν ανθρώπους και καταστάσεις.
Αντίθετα οι χριστιανικές Εικόνες εικονίζουν πρόσωπα και γεγονότα ιστορικά και υπαρκτά
στην παράδοση και τη ζωή της Εκκλησίας,τον Χριστό, την Θεοτόκο, τους Αγίους.
Όλες οι παραστάσεις από τη ζωή και τη δράση του Χριστού
είναι ιστορικά γεγονότα, γι' αυτό και απεικονίζονται...
...Όταν οι Χριστιανοί προσκυνούν τις Εικόνες των αγίων,
δεν προσφέρουν λατρεία που ανήκει μόνο στο Θεό, αλλά τιμή
και σεβασμό στην Παναγία και τους αγίους, τιμή και σεβασμό
που επιστρέφει στον Θεό, γιατί Αυτός τους εδόξασε,
κατά το «τούς δοξάζοντάς με αντιδοξάσω».
Και βέβαια δεν είναι δυνατόν οι Χριστιανοί να προσκυνούν
και να τιμούν τα είδωλα, όταν τιμούν αγίους που θυσιάστηκαν
προκειμένου να αποφύγουν την προσκύνηση των ειδώλων...
...Το πρώτο βασικό σημείο διακρίσεως μεταξύ Εικόνας και ειδώλου,
κατά τον άγιο Νικηφόρο, εντοπίζεται στην πραγματικότητα του γεγονότος της σαρκώσεως,
που συνεπάγεται δυνατότητα περιγραφής του προσώπου του Χριστού.
Το δεύτερο καίριο σημείο διακρίσεως μεταξύ Εικόνας
και ειδώλου έγκειται στην ιδιότητα της τεχνητής
Εικόνας να κοινωνή με το πρωτότυπό της,
αλλά και να διακρίνεται από αυτό οντολογικώς...
+++
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΙΚΟΝΟΛΟΓΙΚΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΑΤΡΟΣ ΗΜΩΝ ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΚΩΝ/ΛΕΩΣ
...Ο Χριστός, ως σαρκωμένος Υιός και Λόγος του Θεού,
είναι φυσική απαράλλακτη Εικόνα του Θεού Πατέρα
ως προς την θεότητά του. Κατά την ανθρωπότητά του όμως
είναι φυσική Εικόνα της Θεοτόκου Αυτό σημαίνει ότι ο Χριστός,
ως προς την θεία φύση Του, ταυτίζεται ως Εικόνα
προς το πρωτότυπό Του, δηλαδή με τον Θεό.
Με βάση όμως την τριαδικότητα διαφέρει ως προς την υπόσταση,
αφού άλλη είναι η υπόσταση του Θεού Πατρός και άλλη
η υπόσταση του Υιού και Λόγου του Θεού.
Έτσι και με την Θεοτόκο ο Χριστός διαφέρει υποστατικώς,
ως προς την ανθρωπίνη φύση Του, αφού άλλα τα ιδιώματα
του Χριστού και άλλα της Θεοτόκου...
...Κατά τον άγιο Νικηφόρο, η τεχνητή Εικόνα «μίμημά εστι
του αρχετύπου». Έτσι η εικόνα δεν έχει δική της υπόσταση,
αλλά εξαρτάται από την πραγματικότητα του εικονιζομένου,
από την ομοιότητά της με το πρωτότυπο...
...Κατά τον άγιο Νικηφόρο, είναι σαφές ότι η τεχνητή Εικόνα
διατηρεί ζωντανό το πρωτότυπο στη μνήμη του πιστού.
Ο τρόπος με τον οποίο αποκαλύπτει η Εικόνα το εικονιζόμενο
είναι η ομοιότητα της εικόνας με το πρωτότυπο.
Η ομοιότητα αυτή αποτελεί ένα είδος σχέσης μεταξύ Εικόνας και πρωτοτύπου,
τα οποία, ενώ στη φύση τους είναι διαφορετικά,
ενοποιούνται στη μία μορφή που εικονίζεται...
...Συνεπώς η ομοιότητα Εικόνας και εικονιζομένου αποτελεί
το στοιχείο της ύπαρξης της τεχνητής Εικόνας.
Αυτό εξηγεί το γιατί οι τεχνητές Εικόνες της Εκκλησίας αποτελούν
την έκφραση της εμπειρίας της, όπως παρατηρεί ο άγιος Νικηφόρος με τη φράση:
«η Εικών ομοίωμα και εκτύπωμα όντων και υφεστηκότων εστί».
Τα πρωτότυπα των τεχνητών Εικόνων είναι πρόσωπα ιστορικά με συγκεκριμένα
χαρακτηριστικά, γιατί είναι πρόσωπα δοξασμένα στο σώμα της Εκκλησίας...
...Κατά τον άγιο Νικηφόρο, «τό είδωλον ανυπάρκτων τινών
και ανυποστάτων εστίν ανάπλασμα».
Είδωλο, σύμφωνα με τον Άγιο, είναι το ομοίωμα του ανυπάρκτου.
Η ιστορικότητα όμως των εικονιζομένων προσώπων και η ομοιότητα
των Εικόνων τους με αυτά αποτελούν δύο στοιχεία που αποκλείουν
τον ταυτισμό των τεχνητών Εικόνων με τα είδωλα.
Η τεχνητή Εικόνα «αμέσως επ' αυτά τα πράγματα ως παρόντα ήδη
τον νουν των ενορώντων προσάγει. Και εκ πρώτης θέας και εντεύξεως
τρανήν και επεξεργασμένην την γνώσιν τούτων παρέχεται».
Συνεπώς η τεχνητή Εικόνα πιστοποιεί τον ορατό χαρακτήρα
της Εκκλησίας. Είναι το κάτοπτρο της ιδίας της ζωής της...
...Ο Άγιος Νικηφόρος διατυπώνει ευκρινώς τη διαφορά
ανάμεσα στην Εικόνα και το αρχέτυπό της.
Όσοι δεν δέχονται αυτή τη διαφορά δίκαια μπορούν να ονομαστούν ειδωλολάτρες.
Όμως οι Εικόνες είναι φορείς αγιότητας, δεν έχουν καμμία σχέση με τα είδωλα
και ο σεβασμός προς αυτές δεν έχει λατρευτικό χαρακτήρα.
Τα είδωλα παριστάνουν ανύπαρκτα όντα, τα οποία έρχονται
στην ύπαρξη με την ειδωλική αναπαράστασή τους και εξαφανίζονται
όταν τα είδωλα καταστραφούν. Με τα είδωλα οι άνθρωποι δημιουργούν
ανύπαρκτους θεούς και θεοποιούν ανθρώπους και καταστάσεις.
Αντίθετα οι χριστιανικές Εικόνες εικονίζουν πρόσωπα και γεγονότα ιστορικά και υπαρκτά
στην παράδοση και τη ζωή της Εκκλησίας,τον Χριστό, την Θεοτόκο, τους Αγίους.
Όλες οι παραστάσεις από τη ζωή και τη δράση του Χριστού
είναι ιστορικά γεγονότα, γι' αυτό και απεικονίζονται...
...Όταν οι Χριστιανοί προσκυνούν τις Εικόνες των αγίων,
δεν προσφέρουν λατρεία που ανήκει μόνο στο Θεό, αλλά τιμή
και σεβασμό στην Παναγία και τους αγίους, τιμή και σεβασμό
που επιστρέφει στον Θεό, γιατί Αυτός τους εδόξασε,
κατά το «τούς δοξάζοντάς με αντιδοξάσω».
Και βέβαια δεν είναι δυνατόν οι Χριστιανοί να προσκυνούν
και να τιμούν τα είδωλα, όταν τιμούν αγίους που θυσιάστηκαν
προκειμένου να αποφύγουν την προσκύνηση των ειδώλων...
...Το πρώτο βασικό σημείο διακρίσεως μεταξύ Εικόνας και ειδώλου,
κατά τον άγιο Νικηφόρο, εντοπίζεται στην πραγματικότητα του γεγονότος της σαρκώσεως,
που συνεπάγεται δυνατότητα περιγραφής του προσώπου του Χριστού.
Το δεύτερο καίριο σημείο διακρίσεως μεταξύ Εικόνας
και ειδώλου έγκειται στην ιδιότητα της τεχνητής
Εικόνας να κοινωνή με το πρωτότυπό της,
αλλά και να διακρίνεται από αυτό οντολογικώς...
πηγή:http://www.parembasis.gr
+++
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου