* * *

* * *

+ + +


ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ:





Σάββατο 23 Μαΐου 2020

"The Lost Millennium" (H XAMENH XΙΛΙΕΤΙΑ) Α΄

+++


"The Lost Millennium"

του Stanley Casson

The Atlantic Monthly, December 1931

Α΄




    ...Οι Βυζαντινοί ήταν ένας παρατηρητικός και έξυπνα διακριτικός λαός. Απέφευγαν τα πρωταρχικά χρώματα σαν την πανούκλα όσο απέφευγαν και τις λεπτές αποχρώσεις. Ήταν «μάστορες» στην επιλογή. Και επέλεγαν το χρώμα στα πάντα. Όσον αφορά τους πολύτιμους λίθους , ήταν πολύ αυστηροί στην επιλογή τους. Δεν θα έβλεπες πουθενά ούτε ένα ρουμπίνι, ή σμαράγδι ή διαμάντι.
    Πάνω από όλα, επέλεγαν απαλά κρυστάλλινα γαλάζια ζαφείρια και πέτρες aquamarine. Φαίνεται να είχαν πάθος για αυτό το περίεργο γαλάζιο της θάλασσας που οι αρχαίοι Έλληνες τόσο έντονα και συχνά προσπαθούσαν να περιγράψουν. Δεν έχω δει ποτέ ένα Βυζαντινό κόσμημα κατασκευασμένο από carnelian , ή από αμέθυστο ή από τοπάζι. Νομίζω ότι θεωρούσαν αυτά τα χρώματα ελαφρώς κακόγουστα και χυδαία, ταιριαστά μόνο σε βαρβάρους. Άλλα και σ’αυτήν την έκθεση και σε όλα τα μουσεία και τις συλλογές που έχω δει, δύο πολύτιμοι λίθοι και μόνο δύο είναι οι κυρίαρχοι- το γαλάζιο της θάλασσας ζαφείρι και o βαθύς πράσινος αιματίτης με κόκκινα σημάδια. Εδώ και εκεί , χρησιμοποιείται βαθύ lapis lazuli ή αμέθυστος , αλλά όχι και πολύ συχνά.
      Αυτά τα ίδια χρώματα εμφανίζονται ξανά και ξανά και στις αγιογραφίες τους καθώς και στα μωσαϊκά τους. Υπάρχει μία αγιογραφία σε αυτήν την έκθεση του Εσταυρωμένου Χριστού, που έχει σταλεί από την Αθήνα. Κάτω από τον Σταυρό, βρίσκεται η Πενθούσα Θεοτόκος. Η ψηλή, παράξενη φιγούρα της, - τόσο μακρινή από την Ιταλική τεχνοτροπία όσο ο Rubens από τον Cimabue – είναι ενός χρώματος μόνο , ενός σκοτεινού και μαγευτικού γαλάζιου της θάλασσας. Και η υπόλοιπη εικόνα είναι ζωγραφισμένη σε έναν χρυσό κάμπο, απαστράπτων και έντονο. 





Η φιγούρα της Θεοτόκου είναι η προσωποποίηση της θλίψης, ακίνητη, απόμακρη, μη ανθρώπινη. Δεν υπάρχει καμία έλξη εδώ, όπως όταν το συναίσθημα πλημμυρίζει το μυαλό κάποιου. Αυτή εδώ είναι η ίδια η μετάσταση του πένθους. Η Βυζαντινή τέχνη αποκαλείται συχνά διανοητική και μη ανθρώπινη, αλλά εδώ φαίνεται περισσότερο ανθρώπινη παρά συναισθηματική τέχνη, αφού η έννοια της ξεφεύγει από την επιβάρυνση του συναισθήματος... 


(για τη μετάφραση μόχθησε η αδ. Χαρίκλεια)


---

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου