ΤΑ ΠΑΘΗ ΣΤΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ 4 (Ν. ΖΙΑ)

+++


ΤΑ ΠΑΘΗ ΣΤΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ
4
(Ἐνταφιασμός)


...Ἡ τελευταία πράξη τῶν Παθῶν εἶναι ὁ Ἐνταφιασμός.
στὴ ζωγραφικὴ τοῦ 11ου αἰώνα ἡ εἰκόνα τοῦ Ἐνταφιασμοῦ
ἔχει μίαν ἰδιαίτερη ψυχολογικὴ καταγραφή.
Στὴν εἰκόνα τοῦ Βυζαντινοῦ Ναοῦ στὸ Νέρετσι (Σερβία)
βρίσκουμε ἴσως τὸ χαρακτηριστικότερο δεῖγμα.



Τὸ ὀριζοντιούμενο νεκρὸ Σῶμα τοῦ Κυρίου ἀγκαλιάζει
ἡ Παναγία Μητέρα Του, βοηθούμενη ἀπὸ τὸν Ἰωάννη,
ἀλλὰ καὶ τὸν Νικόδημο καὶ Ἰωσήφ.
Ὁ πόνος τῆς Παναγίας ἀποδίδεται καὶ μὲ τὴν ἀγκαλιά Της,
ἀλλὰ καὶ μὲ τὴν σύσπαση τῶν χαρακτηριστικῶν τοῦ προσώπου
καὶ ἰδίως τῶν τεθλασμένων γραμμῶν τῶν ματιῶν Της,
ποὺ ἔρχονται σὲ ἀντίθεση μὲ τὰ γαλήνια τόξα τῶν ματιῶν τοῦ Ἰησοῦ.
Ἀλλὰ καὶ ἡ κίνηση τοῦ Ἰωάννη, ποὺ φέρει τὸ ἀγαπημένο χέρι
τοῦ Διδασκάλου στὸ πρόσωπο τονίζει αὐτὴ τὴν τρυφερὴ διάσταση.

Ἡ εἰκονογραφία τῶν Παθῶν ἐκφράζει μὲ τρόπο λιτό, αὐστηρό,
ἀλλὰ καὶ τρυφερό, χωρὶς συναισθηματικὲς γλυκερότητες
τὸ Μυστήριο τῆς Σταυρώσεως τοῦ Χριστοῦ.
Χωρὶς νὰ καταπνίγεται ἡ ἐλπίδα καὶ στὶς πιὸ κρίσιμες στιγμές
ἡ ζωγραφικὴ συνεργάζεται μὲ τὴν κατανυκτικὴ ψαλμωδία
γιὰ νὰ ὁδηγήσει τοὺς πιστοὺς στὰ Πάθη, στὸ χῶρο τῆς μετανοίας
καὶ τῆς Χάριτος κι ἀπὸ κεῖ πιὸ πέρα στὰ ἀναστάσιμα λειβάδια
τῆς αἰώνιας χαρᾶς καὶ δόξας τοῦ Θεοῦ, ὅπου
ὁ φιλότιμος Δεσπότης περιμένει γιὰ τὸ συμπόσιο τῆς πίστεως,
τὸ Δεῖπνο τῆς Βασιλείας.

(Νικ. Ζία, Ἐπικ. Καθηγητῆ Ἱστορίας τῆς Τέχνης,
Περιοδ. Πειραϊκὴ Ἐκκλησία, Ἀπρίλιος 1992)

+++