ΤΑ ΠΑΘΗ ΣΤΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ 2 (Ν. ΖΙΑ)

+++


ΤΑ ΠΑΘΗ ΣΤΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ
2
(Νιπτὴρ)





...Πρὶν ὅμως ἀπὸ τὸ Γολγοθᾶ ὑπάρχει ἕνα γεγονός,
ποὺ γίνεται ζωγραφικὴ σύνθεση μὲ ξεχωριστὴ σημασία.
Ὁ Χριστὸς πλένει τὰ πόδια τῶν μαθητῶν Του.
Ὁ Νιπτὴρ ἱστορεῖται συχνὰ στὶς βυζαντινὲς Ἐκκλησίες.
Μιὰ ἀπὸ τὶς ὡραιότερες παραστάσεις βρίσκεται στὸν νάρθηκα
τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ (Λιβαδειά, ἀρχὲς 11ου αἰ.).
Στὸν χρυσὸ κάμπο τοῦ ψηφιδωτοῦ οἱ μαθητὲς σὲ δύο ὁμάδες,
δεξιὰ κι ἀριστερὰ ἀπὸ τὸ κεντρικὸ θέμα,
ὅπου ὁ Χριστὸς σκύβει καὶ σκουπίζει τὸ γυμνὸ πόδι τοῦ Πέτρου,
ποὺ σηκώνει τὸ χέρι του σὲ ἔνδειξη διαμαρτυρίας
γι' αὐτὴ τὴν πράξη τοῦ Διδασκάλου.



Οἱ μορφὲς τοῦ Χριστοῦ καὶ τοῦ Πέτρου
ὀργανώνονται σὲ κυκλικὴ διάταξη.
Ἡ ἀρνητικὴ στάση τοῦ Πέτρου ὑποτάσσεται στὴ θετικὴ
τῆς ἑκούσιας διακονίας τοῦ Χριστοῦ.
Ἡ σύνθεση ὁλοκληρώνεται μὲ τὴν ὁμόλογη πρὸς τὸν ἀρχιτεκτονικὸ χῶρο
στάση τῶν Ἀποστόλων, καὶ εἶναι ἡ πιὸ ἐποπτικὴ διδασκαλία
τῆς ταπείνωσης, ἀναγκαίας προϋπόθεσης
γιὰ τὸ Σταυρό, ἀλλὰ καὶ τὴν Ἀνάσταση...

(Νικ. Ζία, Ἐπικ. Καθηγητῆ Ἱστορίας τῆς Τέχνης,
Περιοδ. Πειραϊκὴ Ἐκκλησία, Ἀπρίλιος 1992)

+++