ΤΟ ΑΙΓΑΙΟ ΜΑΣ ΑΝΗΚΕΙ ...ΣΤΗΝ ΠΑΝΑΓΙΑ ΜΑΣ!

 +++ 

ΤΟ ΑΙΓΑΙΟ ΜΑΣ ΑΝΗΚΕΙ ...ΣΤΗΝ ΠΑΝΑΓΙΑ ΜΑΣ!

 

 Μία σπάνια Εικόνα-χάρτης που χρονολογείται στα μέσα του 18ου αιώνα
και θησαυρίζεται στη Μονή Ιβήρων.

Όπως εξηγείται στην επιγραφή, στην κορυφή της Εικόνας,
η Εικόνα ιστορεί το θαυματουργικό ταξίδι μιας άλλης Εικόνας,
της «Παναγίας της Πορταΐτισσας», καθώς και τα ευρύτερα γεωγραφικά περιβάλλοντα,
στα οποία έλαβε χώρα:

«Θαύμα της Εικόνος της Πορταΐτισσας και ό τόπος στεραιάς τε και θαλάσσης,
εν ει περιπεσούσα κατήντησεν εις το Άγιον ‘Όρος του Αθωνος».

Η Eικόνα-χάρτης, που εικονικώς διηγείται την παραπάνω Ιστορία,
δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένα μικρό παράθυρο που ανοίγεται σε έναν εν κινήσει κόσμο.
Τα κυματιστά νερά του Αιγαίου διασχίζονται από ρεύματα και από ένα πλήθος σκαφών.
Στην ηπειρωτική χώρα, αυτοκρατορικοί στρατιώτες με επικεφαλής τον ίδιο τον Αυτοκράτορα
βγαίνουν με τα άλογά τους από την Κωνσταντινούπολη (στο κάτω μέρος της εικόνας)
ενώ της συνοδείας προπορεύεται ένα σκυλάκι. Να πρόκειται για τον ίδιο τον εικονομάχο Αυτοκράτορα Θεόφιλο;
Η έξοδος της συνοδείας από την Πόλη υπονοεί εκστρατεία-έφοδο,
για την ανακάλυψη κρυμμένων Εικόνων; Αν κάτι τέτοιο υπονοείται, τότε το σκυλάκι
που προπορεύεται δεν βρίσκεται εκεί χάρις σε μία προσπάθεια νατουραλιστικής απεικόνισης μιας συνηθισμένης σκηνής,
αλλά αποτελεί και αυτό έναν υπαινιγμό, καθώς στα σχετικά κείμενα οι στρατιώτες που προσπαθούσαν
να ανακαλύψουν Eικόνες χαρακτηρίζονται ως «θηρατικοί κύνες».

Πιο ψηλά στη σύνθεση, στρατιώτες βαδίζουν στην παραλιακή Νικομήδεια,
ενώ η ευσεβής χήρα και ο γυιός της ορμούν να ρίξουν την Eικόνα στη θάλασσα.
Στην απέναντι ακτή του Αιγαίου, ο Γαβριήλ δέχεται τη θαυματουργή Εικόνα
στο Άγιο Όρος, όπου τελειώνει το μακρύ ταξίδι της.

Ο «χάρτης» είναι ασυνήθιστα προσανατολισμένος με το νότο στην κορυφή,
με τέτοιο τρόπο ώστε να αναπαράγει τη θέα του καλλιτέχνη από το Άγιο Όρος.
Η Κωνσταντινούπολη, η Νικομήδεια και ο Άθως απεικονίζονται σε μεγαλύτερη κλίμακα,
λόγω της εξέχουσας θέσης τους στην ιστορία και στη γεωγραφική φαντασία του συγγραφέα.
Άλλες παράκτιες τοποθεσίες κατονομάζονται επίσης, έτσι ώστε να αναπαραχθεί
η εμπειρία της παράκτιας ναυσιπλοΐας, του συνηθέστερου τρόπου
θαλάσσιου ταξιδιού στη Μεσόγειο μέχρι την εφεύρεση του ατμού.

Είμαστε έτσι αναγκασμένοι να ακολουθήσουμε το θαυματουργικό ταξίδι
της Πορταΐτισσας, όπως το μάτι μας αιχμαλωτίζεται σε κυκλικό αριστερόστροφο περίπλου
από την Κωνσταντινούπολη προς τον Άθω, από τους δρόμους της Νικομήδειας στο νότιο
Αιγαίο (που καταλαμβάνεται από μια μεγάλη Εικόνα στο εσωτερικό της Εικόνας-χάρτη).

Οι διαφορετικές κλίμακες και οι διαφορετικές προοπτικές διεγείρουν τη ματιά μας.
Χαρτογραφική άποψη της περιοχής με την πληθώρα των νησιών του.
Πανοραμική θέα των κύριων πόλεων. Θέα από το επίπεδο της θάλασσας,
που υποδηλώνεται από τον καμπύλο θαλάσσιο ορίζοντα που χρησιμεύει ως το όριο
για το πάνω μέρος της σύνθεσης – και για το εικαστικό μας ταξίδι.

Το ταξίδι της Πορταϊτισσας δεν τελείωσε όμως εδώ.
Η φήμη της διαδόθηκε σε όλα τα Βαλκάνια και σε όλον τον Ορθόδοξο Κόσμο.
Τα αντίγραφά της πολλαπλασιάστηκαν και σκορπίστηκαν παντού,
με το πιο απομακρυσμένο από την αρχική της κοιτίδα αντίγραφο
να βρίσκεται σήμερα στη Χαβάη.

Πηγή: ardin-rixi.gr

 

+++